در یک میهمانی خانوادگی مشغول صحبت و معاشرت با اقوام بودیم که پسر عمویم که هم سن و سال هستیم در رابطه با سیستم‌های ویپ سوالاتی از من پرسید. من هم با هیجان زیاد شروع کردم به توضیح دادن، بعد از گذشت چند دقیقه کوتاه، حضار دیگر سر میز که انگار خسته و سردرگم بودند همگی گفتند که از جمله سوم به بعد متوجه نشدند که من دقیقا چه می‌گویم. این اتفاق با در نظر گرفتن اینکه همه‌ی حضار تحصیل کرده بودند و حتی در شغل خود بعضا مسئولیت فنی نیز داشتند، برای من خیلی عجیب بود. لذا تصمیم گرفتم مطلبی با عنوان آموزش ویپ به نگارش درآورم و اصلاحات پایه این مبحث را در آن توضیح دهم.
آموزش ویپ
وقتی صحبت از ویپ می‌شود چه کلماتی را بیشتر می‌شنویم؟
اینترنت، سرور، کلود، شبکه، روتر، الستیکس، ایزابل، استریسک، PBX، FXO، گیت‌وی، سیپ ترانک، تلفن 5 رقمی، سوئیچ، PoE، سیسکو، نیوراک، میکروتیک، گرنداستریم، سیپ فون، سافت فون، FXS، هدست و …
برای مفهوم‌تر شدن توضیحات ابتدا بهتر است اصطلاحات را به دو بخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقسیم کنیم. یعنی ابتدا متوجه شویم کدام اصطلاحات در رابطه با قطعات و دستگاه‌های مورد نیاز یک سیستم ویپ است و کدامیک مربوط به سیستم عامل مورد نیاز و بخش نرم‌افزاری است.
آموزش ویپ: سخت افزار ویپ
شبکه
مهم ترین زیرساخت سخت افزاری مربوط به ویپ شبکه کامپیوتری است که خود نیز دارای زیر اصطلاحات مربوط به خودش است که تعدادی از آنها را به اختصار توضیح می‌دهیم.
- UTP-SFTP: دو نوع اصلی کابل‌های شبکه هستند که هر دو دارای 8 رشته سیم مسی هستند و تفاوت اصلی این دو مدل این است که کابل SFTP داری روکش فویل است.
- Cat6-Cat5: این دو اصطلاح نیز مربوط به کابل می‌شود. قطر مس رشته‌های سیم موجود در کابل Cat6 بیشتر است و این مدل کابل توانایی پشتیبانی از سرعت 1 گیگابیت را دارا است. این دو ویژگی برتری اصلی کابل Cat6 نسبت به Cat5 است. سرعت کابل‌های Cat5 معادل 100 مگابیت بر ثانیه است.
- سوئیچ: محل ارتباط اصلی تمامی دستگاه‌های موجود در شبکه است که انواع گوناگونی دارد و مهم‌ترین ویژگی‌های که سوئیچ‌ها را از هم متمایز می‌کند، تعداد پورت، سرعت پورت‌ها، نوع لایه سوئیچ و دارا بودن یا عدم دارا بودن PoE است.
- PoE: مخفف Power over Ethernet به معنی توانایی انتقال جریان برق از کابل شبکه است. برای مثال در صورتی که سوئیچ قابلیت PoE داشته باشد و دستگاه متصل به سوئیچ نیز (تلفن، دوربین و …) دارای این قابلیت باشد، برای روشن کردن دستگاه متصل به سوئیچ دیگر نیازی به کابل برق و آداپتور نیست و کابل شبکه همزمان وظیفه برق رسانی و اتصال به شبکه را بر عهده می‌گیرد.
- کی‌استون: همان پریز شبکه است که از پرکاربردترین تجهیزات شبکه‌های داخلی به حساب می‌آید.
- پچ کورد: کابل شبکه در اندازه های مختلف ( از نیم متر به بالا) با دو سر پرسی.
سرور
سرور سخت‌افزاری ویپ با توجه به تعداد کاربران این سیستم می تواند از یک کامپیوتر دستکاپ سطح پایین تا یک دستگاه سرور قدرتمند متفاوت باشد.
گیت‌وی FXO/FXS
دستگاهی است که خط تلفن آنالوگ را به SIP تبدیل می‌کند (و بالعکس) و قابلیت استفاده از این خطوط را در سیستم ویپ فراهم می‌کند.
روتر
دستگاهی است که مدیریت جریان اطلاعات بین IP های مختلف شبکه را بر عهده دارد و قوانین شبکه داخلی همگی از طریق آن تعریف می‌شوند.
سیپ فون/آی‌پی فون
تلفن‌های رومیزی تحت شبکه، که به جای سوکت معمول تلفن دارای سوکت شبکه هستند.
هدست
برای استفاده از کامپیوتر به عنوان تلفن به یک نرم‌افزار سافت‌فون و یک هدست نیاز است.
آموزش ویپ: نرم افزار ویپ
سرور نرم‌افزاری
برای راه اندازی سیستم ویپ نیازمند سیستم عاملی هستیم که مدیریت سیستم تلفنی ما را بر عهده بگیرد. این سیستم عامل عملکردی شبیه به یک دستگاه سانترال دارد و تمامی داخلی ها، مسیرهای تماس‌های ورودی، تلفن گویا، ضبط مکالمات، صفوف تماس و … از طریق آن تعریف و مدیریت می‌شوند. پرکاربردترین سیستم‌عامل حال حاضر سیستم عامل لینوکسی استریسک است. کار با استریسک بسیار پیچیده است.
فرض کنید قصد ساختن یک ساختمان را دارید و تمامی ابزار و مصالح مورد نیاز از آجر و سنگ و میلگرد و تیرآهن و … در اختیار شما است. اینکه ساختن ساختمان چقدر زمان ببرد، به شناخت شما از ابزار و مصالح، مهارت استفاده شما از ابزار و تجربه شما در ساخت بستگی دارد. استریسک نیز چنین فضایی دارد، همه چیز برای طراحی آماده است، اما فرآیند طراحی و ساخت و بعد از آن عیب یابی بسیار زمان بر و به همان نسبت هزینه بر است، لذا به جای استفاده از استریسک از سیستم‌عامل های مبتنی بر استریسک استفاده می‌شود که شاید شناخته شده ترین آنها الستیکس و ایزابل هستند.
در این نرم افزارها بخش پایه طراحی انجام شده است و به کمک فضای گرافیکی ادامه‌ی فرآیند طراحی نیز ساده‌تر است. همچنین این فضای گرافیکی به مدیریت مجموعه این امکان را می‌دهد تا به مکالمات ضبط شده، فهرست تماس‌های برقرار شده و دیگر امکانات این سیستم دسترسی آسان‌تری داشته باشد.
سافت فون
نرم افزاری است که امکان تعریف داخلی بر روی کامپیوتر و تلفن همراه را فراهم می‌کند. کامپیوتری که دارای سافت فون باشد امکان دریافت تماس و برقراری تماس‌های داخلی و خارجی را پیدا می‌کند.
بدون شک این مطلب به تنهایی توان در برگرفتن کلیه اصطلاحات و آموزش ویپ را ندارد، اما امیدوارم با مطالعه این مطلب شناخت کلی شما در رابطه با سیستم‌های تلفنی تحت شبکه بیشتر شده باشد.
